روان شناسی در طراحی آشپزخانه
خانه، مهم‌ترین مرکز زیستی بشر از ابتدای تاریخ تا به امروز است و آشپزخانه به عنوان یکی از کلیدی‌ترین فضاهای معماری آن به‌شمار می‌آید. بسیاری از افراد هنگام طراحی آشپزخانه تنها نکات زیبایی شناختی یا عملکردی را در نظر می‌گیرند، در حالی که طراحی این فضا، توجه بیشتری را می‌طلبد. آشپزخانه یکی از پرکاربردترین فضاهای هر خانه بوده که مورد استفاده تمام ساکنین است. برای همین است که در طراحی این فضا، باید علاوه بر در نظر گرفتن دو عامل مهم زیبایی و عملکرد، اثرات روانشناسی در طراحی آشپزخانه را مورد بررسی قرار دهید. شیوه طراحی آشپزخانه به عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای زیستی، می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت روحی و روانی شما داشته باشد. عوامل متعددی در میزان این تاثیر دخیل هستند که نور، رنگ و چگونگی ترکیب اجزا، از مهم‌ترین آن‌ها هستند. تا انتهای این مطلب به بررسی هرکدام از این عوامل می‌پردازیم.
نورپردازی
یکی از عوامل مهمی است که در تعیین کیفیت فضای آشپزخانه تاثیر بالایی دارد. روانشناسی در طراحی آشپزخانه، نور این فضا را در دو دسته تقسیم می‌کند: اول نور مورد نیاز برای کار که باید در محل‌های خاصی قرار بگیرد و ایمنی را در فضا تامین کند. دوم نور عمومی که باید نور مناسبی را به تمام بخش‌های آشپزخانه برساند. ما در طراحی آشپزخانه برای تعبیه هر کدام از این نورها، لامپ‌های خاصی را متناسب با نیاز فضا در نظر می‌گیریم. اما نوردهی هرکدام از این لامپ‌ها باید با توجه به ملاحظات روانشناسی محیط مورد بررسی قرار بگیرد. برای مثال در گذشته لامپ‌های فلورسنت را برای طراحی آشپزخانه‌ها در نظر می‌گرفتند. این لامپ‌ها نوردهی مناسبی داشتند اما در بررسی تاثیرات روانشناسی در طراحی آشپزخانه، به اثبات رسید که نامناسب هستند. بنابراین این لامپ‌ها به دلیل تاثیرات فیزیکی و ذهنی نامناسب خود، از این فضاها حذف شدند. برای همین بعد از آن که اهمیت روانشناسی محیطی بر معماران و طراحان مشخص شد، لامپ‌هایی را که با فیزیک و ذهن انسان رابطه بهتری دارند، جایگزین فلورسنت‌های قدیمی کردند. فضاهای معماری باید کاربر را برای بیشتر ماندن در خود ترغیب کنند. نور مناسب یکی از عواملی است که می‌تواند این کار را از لحاظ روانشناسانه برای آشپزخانه انجام دهد.
)
رنگ
افراد ملاحظات بسیاری را در انتخاب اجزای آشپزخانه در نظر می‌گیرند. ملاحظات روانشناسانه و اقتصادی، دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها هستند. بیشتر افراد با در نظر گرفتن این ملاحظات، از کابینت و لوازم خانگی با رنگ خنثی استفاده می‌کنند. دلیل استفاده از رنگ‌های خنثی، تاثیر روانشناسی در طراحی آشپزخانه است. این دسته‌ها از رنگ‌ها می‌توانند بدون ایجاد حس خستگی در کاربران، آن‌ها را برای استفاده طولانی مدت از فضا ترغیب کنند. اما چه راهکاری برای ایجاد تنوع در آن‌ها وجود دارد؟ اضافه کردن رنگ در مقیاس مناسب می‌تواند تنوع کافی را به این فضاها ببخشد. برای مثال اضافه کردن پیشخوان‌های چوبی با رنگ گرم، می‌تواند آشپزخانه با رنگ خنثی شما را متنوع و چشم‌نواز کند. یا استفاده از لوازم آشپزخانه رنگی می‌تواند از یک‌نواختی کابینت‌های سفید یا چوبی جلوگیری کند. راه‌های متنوعی برای رنگ بخشیدن به فضا وجود دارد. استفاده از فرش و پرده، دو راه کلاسیک برای رسیدن به این هدف است که امروزه نیز، رواج زیادی در طراحی آشپزخانه پیدا کرده است. برای در نظر گرفتن ملاحظات روانشناسی در طراحی آشپزخانه، باید به رنگ توجه کافی نشان دهید. ملاحظات اقتصادی اهمیت بالایی دارند اما بدون در نظر گرفتن ملاحظات روانشناسی، فضا قابل استفاده نخواهد بود.
ترکیب صفحه پیشخوان آشپزخانه و سینک
همیشه در دانشگاه‌ها برای طراحی آشپزخانه، روی مثلث کار تاکید می‌کنند. در این چیدمان اجاق گاز، سینک و یخچال باید در سه راس این مثلث فرضی قرار بگیرند. دلیل این تاکید، برای صرفه‌جویی در حرکت است. اما امروزه عوامل مهم دیگری نیز در طراحی آشپزخانه نقش دارند. شما نمی‌توانید در روانشناسی نیازهای انسان‌ها، نیاز به اجتماعی بودن را در نظر نگیرید. این نیاز در تمام ابعاد و فضاهای شهری و مسکونی انسانی حائز اهمیت است. به همین دلیل در نظر گرفتن روانشناسی در طراحی آشپزخانه، کمک می‌کند تا از انزوای کاربران فضا جلوگیری کنید. آشپزخانه‌هایی که با تاکید بر اجتماعی بودن طراحی می‌شوند، میان آشپز و سایر افراد خانه ایجاد تعامل می‌کنند. علاوه بر این می‌توانند با تامین نیازهای روانی کاربران، فضاهایی را که از لحاظ معماری زیبا و جذاب هستند، تولید کنند.
سخن پایانی
فضاهای معماری ما در حال حاضر در بسیاری از موارد، به دلیل ملاحظات اقتصادی یا زیبایی شناختی از عوامل مهم در طراحی چشم‌پوشی می‌کنند. اما ما نمی‌توانیم فضایی را از لحاظ معماری کاربردی بدانیم بدون آن‌که کاربران فضا، از لحاظ روانی در آرامش باشند. آشپزخانه یکی از مهم‌ترین فضاها در طراحی معماری خانه‌های ما است. زمانی می‌توانیم این فضا را کارآمد بدانیم که علاوه بر ملاحظات اقتصادی، زیبایی شناختی و عملکردی، ملاحظات روانشناسی در طراحی آشپزخانه در نظر گرفته شده باشد.
برای دیدن تصاویر بیشتر پروژه رویال رزیدنس را مشاهده بفرمایید.
